مرکز انتقال نفت شهید جبار زارع در قسمت بالایی سفره زیر زمینی قرار گرفته و وظیفه تغذیه چشمه سرخون را بر عهده دارد، به بیان دیگر در حساسترین نقطه ای که می باید واقع شده است و در کل ما هر چی میکشیم از دست این تلمبه خانه می کشیم، این مرکز دارای مخازن، آبگیر، منحول و مکانهای خطرناکه فرسوده ای دیگری است که جای بحث کارشناسی دارد.
۰
تاریخ انتشارچهارشنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۵ - ۰۹:۵۸
کد مطلب : ۳۲۰۵۱
روزگار سیاه مردم یک روستا از سود جهانی طلای سیاه؛
وقتی نفت برای مردم میانکوه دردسر می آفریند/ از طلای سیاه تا روزگار سیاه
همانطور که میدانیم نفت در سراسر دنیا به طلای سیاه معروف است چون حکم طلا را دارد، هر کشوری که نفت دارد بازارهای جهانی را تنظیم می کند، مردم آن کشور نیز در رفاه زندگی می کنند.
خلاصه در این مقطع زمانی همه چیز از نفت درست می شود و همه چیز به نفت ختم می شود، و به قول معروف نقل هر مجلس و محفلی است.
اما چند سالی است که این مایع سیاه بد بو به جان مردم منطقه میانکوه از توابع شهرستان اردل افتاده است.
مایع ای که برای مردم این منطقه تفاسیر دیگری دارد که شاید خیلی خوش رنگ و دلنشین نباشند، از جمله: سیاه بد بو، نفت شوم، عامل مهاجرت و....
تاریخچه نفت:
اقوام متمدن دوران باستان، در حدود چهارهزار و پانصدسال پیش در سرزمین بین‌النهرین (عراق امروزی) با برخی از مواد نفتی که از دریاچه قیر به‌دست می‌آمد، آشنایی داشتند.
آنان از خود قیر به‌عنوان ماده غیرقابل نفوذ برای عایق‌کاری استفاده می‌کردند.
رومی‌ها و یونانی‌ها نیز مواد قیری را برای غیرقابل نفوذکردن بدنه کشتی‌ها و همچنین برای روشنایی و گرم‌کردن به کار می‌بردند.
در داستان‌ها آمده است که نوح نیز کشتی خود را با قیر پوشاند تا آب به درون آن نفوذ نکند.
با توسعه و پیشرفت تکنولوژی حفاری در اواسط قرن نوزدهم و تکنولوژی تقطیر و پالایش نفت در اواخر قرن نوزدهم و استفاده از آن در موارد غیر سوختی، جهش حیرت‌آوری بوجود آمد، بطوری که امروزه صنایع پتروشیمی نفش اساسی و بنیادی در رفع نیاز عمومی جامعه به عهده دارد.
نفت چیست؟
نفت خام مایعی غلیظ و افروختنی به‌رنگ قهوه‌ای سیر یا سبز تیره یا سیاه است که در لایه‌های بالایی بخش‌هایی از پوسته کره زمین یافت می‌شود.
نفت شامل آمیزه پیچیده‌ای از هیدروکربن‌هایی گوناگون است، گرچه قسمت بيشتر نفت (حدود ۸۵درصد) براي تامين انرژي به كار ميرود، با اين حال حدود ۱۵ درصد آن به سبب وجود انواع هيدروكربنها قابل تبديل به مواد گوناگوني از جمله پلاستيكها، كودهاي شيميايي، انواع داروها، حشرهكشها، پاك كننده و … است.
اثرات زیست محیطی نفت:
سالانه در دنیا حدود ۶ میلیون تن نفت وارد محیط زیست می‌شود.
این آمار حقیقتی است که هرچند با کمی دقت، ابعاد فاجعه‌آمیز آن مشخص می‌شود با توجه به اینکه نفت حاوی مواد شیمیایی خطرناکی نظیر بنزن، تولوئن، اتیل بنزن، زایلن، نفتالن و غیره است، می تواند برای سلامت گیاهان، جانوران و انسان مضر باشد.
سمیت نفتالین و فنانترین برای ماهیها از سه تركیب قبل نیز بیشتر است، بنابراین موجودات ممكن است بدون تماس مستقیم با نفت، در اثر تماس با آب آلوده شده از این مواد محلول، دچار مسمومیت گردند.
لایه های نفتی سرعت جذب اكسیژن هوا بوسیله آب را بسیار كند می كند، به اندازه ای كه میزان انحلال اكسیژن در لایه های آب زیر لكه های نفتی حتی از لایه های عمیق آب نیز كمتر است.
پرندگان آبزي نيز در نتيجه تماس با اين مواد دچار مشكل مي‌گردند بدين صورت كه پرهاي آنها به هم گير كرده و قدرت پرواز آنها كاهش مي‌يابد، در نتيجه پرندگان در معرض آب سرد قرار گرفته و مي‌ميرند و يا اينكه پرندگان براي رهايي پرها از آلودگي نفتي تلاش كرده و با منقار خود روي پرها كشيده و مقاديري از نفت را مي‌بلعند كه اين مورد سبب ناهماهنگي گوارشي و تخريب كبدي يا كليه‌اي مي‌شود.
مهمترین علل اهمیت آلودگی های نفتی تاثیرات مخرب این مواد بر روی اکوسیستم های آبی می باشد که سالیان سال باقی خواهد ماند.
اثرات نفت بر ماهيگيري و شيلات
آلودگي نفتي در زمينه هاي مختلف و يا از طرق مختلف به طور مستقيم و غير مستقيم بر ماهيگيري و شيلات لطمه وارد مي آورد، که در این مطلب به چند مورد محدود اشاره می کنیم:
۱-با از بين بردن ماهي ها و يا موجوداتي كه ماهي از آنها تغذيه مي كند.
۲- فقير شدن آب ورودي مورد نياز اين مزارع از نظر مواد غذايي
۳- بو گرفتگي و تغيير مزه ماهی های پرورشي و كاهش ارزش تجاري و عدم امكان صادرات آنها
۴- اختلال در فعاليتهاي تغذيه اي ماهی های پرورشي و نهايتا كاهش توليد
۵- تحريك سيستم ايمني و كاهش توان مقابله ماهی با بيماريهاي شايع
اثرات نفت بر انسان:
مهمترین عوامل خطرساز برای سلامت انسان با منشاء مواد شیمیایی، آنهایی هستند که در محیط زیست پایدار بوده و سمّی هستند و می توانند بطور مستقیم از طریق آب (به شیوة جذب پوستی یا مصرف آب آلوده یا استنشاق هوای آلودة دریایی) یا غیر مستقیم از طریق مصرف مواد غذایی دریایی، وارد بدن انسان شوند.
تحقیقاتی که توسط دانشمندان انجام شد؛ نشان دادندکه مواد نفتی و گازی می تواند آثار نامطلوبی بر سلامتی انسان بگذارد که شامل: ۱- بیماریهای تنفسی( آسم-برونشیت- عفونت های تنفسی- آلرژی –التهاب مجاری هوایی و سرطان ریه) ۲- سوزش چشم و سردرد۳- تاثیر بر سلامت نوزاد و جنین( زایمان زودرس- وزن کم هنگام تولد- مرگ نوزاد-توقف رشد و ....)۴- مشکلات روانی است.(آمورینی و همکاران در سال 2007؛ هرزیگ و همکاران در سال 2006 و وان و همکاران در سال 2006)
خط لوله مارون:
شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران ـ منطقه اصفهان یکی از مناطق دوازده گانه شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران است که از سال ۱۳۵۶ فعالیت خود را آغاز کرده و ستاد آن در ۱۰كيلومتري شمال‌شهر اصفهان در جوار پالايشگاه اصفهان واقع شده است.
حوزه فعالیتهای این منطقه در دو بخش انتقال مواد نفتی و مخابرات صورت می گیرد و گستره جغرافیایی آن شامل سه استان خوزستان ، چهارمحال و بختیاری و استان اصفهان است که روزانه ۲۰۰ میلیون لیتر مواد نفتی را توسط هشت مرکز انتقال نفت جابجا می کند.
اين منطقه مسئوليت حمل نفت خام از مركز انتقال نفت شهيد جابر آل‌خميس واقع در ۲۷كيلومتري شهرستان اميديه (آغاجاري) را برعهده دارد و پس از تأمين خوراك پالايشگاه اصفهان مازاد آن از مركز انتقال نفت شهيد بهشتي اصفهان به تهران انتقال مي‌يابد.
مركز انتقال نفت شهيد جبار زارع در كنار روستاي گندمكار در ۱۳۰ كيلومتري جنوب غربي شهركرد واقع شده است.
فعالیت عملیاتی:
اين مركز نفت خام دريافتي از مركز انتقال نفت يادگار حضرت امام (ره) را از طریق خط لوله با طي مسافت ۱۹۷كيلومتر به مركز انتقال نفت و تأسيسات شهيد بهشتي اصفهان ارسال مي‌نمايد.
مرکز انتقال نفت شهید جبار زارع بالا دست سفره زیر زمینی قرار دارد که وظیفه تغذیه چشمه سرخون را بر عهده دارد، به بیان دیگر در حساسترین نقطه ای که می باید واقع شده است و در کل ما هر چی میکشیم از دست این تلمبه خانه می کشیم، این مرکز دارای مخازن، آبگیر، منحول و مکانهای خطرناکه فرسوده ای دیگری است که جای بحث کارشناسی دارد.
علل ورود نفت به چشمه:
۱- رها سازی آب آغشته به مواد نفتی در هنگام آبگیری(سپریتر) در منحول های فرسوده با ظرفیت پایین که پس از نشست در خاک و در بعضی موارد سرریز شدن و ورود به سفره زیر زمینی چشمه . ((oil water seprater که پس از اتفاق سال ۹۰ در سال ۹۱ استخر های روباز غیر قابل نفوذ به منظور تبخیر آب موجود احداث گردید، که با توجه به میانگین دمای پایین سالانه این نقطه امکان تبخیر وجود ندارد در نتیجه امکان تکرار سرریز و ورود دوباره این مواد به سر چشمه وجود دارد.
۲-چال نمودن مقدار زیادی از لایه های رسوبی کف مخازن تلمبه خانه شهید جبار زارع (واکس ها) در دره های اطراف مشرف بر آب سرخون که هرچند سال یکبار از مخازن نفتی لایه روبی می کنند و به همراه آب باران به زمین نفوذ می کنند.
۳- بر اثر قدیمی بودن خطوط انتقال نفت و اینکه به مرور زمان نفت خام باعث خوردگی و پوسیدگی خط لوله می شود هرچند وقت یکبار خط لوله در نقطه ای دچار ترکیدگی و رها شدن نفت به داخل زمین و حرکت عمودی به سمت رگه های زیر زمینی آب میگردد.
۴- پوسیدگی کف مخازن.
۵- نشت نفت به دلیل خرابی والف در کیلومتر ۲۲۵
در پایان کلام مسؤلینی که نسبت به مردم محروم منطقه میانکوه کم لطفی هایی روا داشته اند را به تدبر در این جمله از معمار کبیر انقلاب دعوت میکنم، که تمام وجودش را برای گرفتن حقوق فقرا از مستکبران و طاغوتیان گذاشت.
"تنها آنهایی تا آخر خط با ما هستند که درد فقر و محرومیت و استضعاف را چشیده باشند.
فقرا و متدینین بیبضاعت گردانندگان و برپاکنندگان واقعی انقلابها هستند. ما باید تمام تلاشمان را بنماییم تا به هر صورتی که ممکن است خط اصولی دفاع از مستضعفین را حفظ کنیم، ما برای احقاق حقوق فقرا در جوامع بشری تا آخرین قطره خون دفاع خواهیم کرد"(صحیفه امام، ج ۲۱، ص:۸۶ و ۸۷).
کمال عزیزی
کارشناسی ارشد شیمی و آلودگی خاک
انتهای پیام/۱۰۲۸ج