با توجه به بارشهای کم در ایران شاهد انتشار شایعاتی از جمله ابر دزدی در فضای مجازی هستیم اما نظرات کارشناسان مخالف این قضیه است
۰
تاریخ انتشارچهارشنبه ۲۷ دی ۱۴۰۲ - ۰۶:۴۲
کد مطلب : ۵۶۳۲۲
جهانبین نیوز گزارش می‌دهد؛
ابر دزدی در ایران از شایعه تا واقعیت
وجود این عوامل طبیعی موجب تنوع مختلف آب و هوایی و گوناگونی محصولات کشاورزی از شمال به جنوب گردیده است.
خدایار عبدالهی استاد دانشگاه شهرکرد در گفتگو با خبرنگار اجتماعی«جهانبین نیوز»، اظهار کرد: کوه‌های البرز و زاگرس با ارتفاع مناسب خود، اثر نواربیابانی «فشار زیاد جنب حاره» را که نمی‌گذارد بارندگی صورت گیرد را تعدیل نموده، و سرمای ایجاد شده در بالای ارتفاعات موجب ریزش نزولات جوی می‌گردد.
وی تصریح کرد: مناطقی از کشور که در خارج از حوضه تأثیر این ارتفاعات قرار می‌گیرند و تحت تأثیر فشار زیاد حاره ای هستند، گذشته از اینکه سطح تبخیر بالایی دارند از بارندگی ناچیزی برخوردارند.
عبدالهی افزود: مناطق واقع در داخل مثلث کویر ایران (مثلث کویر ایران محدوده‌ای است که از اتصال خط مستقیم بین شهرهای قم- سبزوار و ایرانشهر حاصل می‌شود) دارای چنین شرایطی‌اند. نبود همگنی بین بارندگی و تبخیر همواره موجب فقر پوشش گیاهی این مناطق شده است.
وی با اشاره به اینکه در نواحی خشک و کم آب که بارندگی ناچیز است. تبخیر در بیشترین حد خود می‌باشد بیان داشت: به عبارت دیگر در این مناطق تبخیر و تعرق مطلق سالانه بیشتر از مقدار متوسط بارندگی است.
استاد دانشگاه شهرکرد، اظهار داشت: اخیراً برخی این سوال را مطرح نموده‌اند که چرا علیرغم بارشهای سنگین برف در ترکیه ایران با خشکسالی جدی مواجه شده و حتی رئیس سازمان محیط زیست پیشنهاد داده‌اند در تشخیص چرایی این مسئله تحقیقات علمی صورت گیرد.
عبدالهی با بیان این مطلب که برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز فرضیه‌هایی را پیش کشیده‌اند که دولتهای غربی در قالب برنامه پژوهشی یونوسفر فعال با فرکانس بالا یا هارپ تاسیساتی بنا کرده‌اند که از آلاسکا در عملکرد یونوسفر نموده و باعث تغییراتی در الگوهای بارندگی شده‌اند گفت: گرچه تکنولوژی‌های مداخله‌گر در عملکرد آب و هوا نظیر باروری ابرها، انحراف ابرها و… امروزه در دسترس انسان است اما از نظر کارشناسان عملکرد این مداخلات عمدتاً محلی و محدود است بنابراین این نظریه توطئه را می‌توان تا حدی رد شده فرض کرد چرا که ابرها تابع سامانه‌های جوی پیچیده‌ای هستند و بیشتر تابع قوانین طبیعی بوده و نمی‌توانند تحت تأثیر تغییرات جوی ترکیه قرار بگیرند.
وی اذعان داشت: مشخصه عام مناطق خشک و نیمه‌خشک تغییرات شدید آب و هوایی است مطالعات پیشین ما نشان داده که بطور دوره‌ای با دوره بازگشت 10 الی 11 سال در ایران خشکسالی‌هایی شکل می‌گیرد.
عبدالهی ادامه داد: نکته دیگر آنست که بارندگی بطور کلی تحت تأثیر عوامل گسترده‌ای نظیر ارتفاع، دوری از دریا، وجود رطوبت و … است که در زمان و مکان دستخوش تغییرات شدیدی می‌شود.
وی خاطر نشان کرد: علاوه بر این مطالعات علمی که دارای پشتوانه محکمی در خصوص ارتباط هارپ با خشکسالی نتایج اثبات کننده‌ای ارائه ننموده است.
عبدالهی اذعان داشت: مطالعات نشان داده‌اند که خشکسالی‌ها و سیل‌ها ارتباط مستقیمی با گرم شدن زمین دارند.
به گفته این استاد دانشگاه این ارتباطات منجر به اثرات گسترده‌ای بر زندگی انسان‌ها و محیط‌زیست می‌شوند.
وی با تاکید بر اینکه، این اثرات شامل کاهش تولید محصولات کشاورزی، کاهش منابع آب شیرین، افزایش خطرات آتش‌سوزی و کاهش تنوع زیستی می‌شود اظهار داشت: از این رو، ضمن مدیریت و بهره‌برداری صحیح از منابع آب، مدیریت منابع طبیعی و اجرای پروژه‌های حفاظت محیط‌زیستی از اهمیت بالایی برخوردارند تا بتوان اثرات منفی این پدیده‌ها را کاهش داد، این موضوع نشان از ضرورت گسترش تلاش‌ها برای حفظ محیط‌زیست و مدیریت بهینه منابع طبیعی دارد.
عبدالهی گفت: کشور ایران به خاطر قرار گرفتن در کمربند خشک جغرافیایی و نوار بیابانی که در ۲۵ تا ۴۰ درجه عرض شمالی واقع شده است، از شرایط آب و هوایی برخوردار است که جزو مناطق کم باران جهان به شمار می‌آید.
وی ادامه داد: در فصول سرد، همزمان با عقب‌نشبی سیستم پرفشار جنب حاره، تحت تأثیر سیستم‌های کم‌فشار مدیترانه‌ای از غرب و سودانی از جنوب غرب قرار می‌گیرد که سیستم‌های مذکور در بستر بادهای غربی ایران را جولانگاه فعالیت خود قرارداده و بارشهای عمده‌ای را سبب می‌شوند، در این زمان سیستم پر فشار سیبری نیز به خاطر عقب‌نشینی پرفشار جنب حاره، پیشروی نموده و بخش‌های شمالی و مرکزی ایران را تحت تأثیر خود قرارمی دهد.
عبدالهی گفت: جریان‌های شمالی و شمال شرقی که افت دمایی و هوای سرد و خشک را به همراه دارد و از خصوصیات بارز این سیستم که در تلاقی با جریان‌های هوای غربی تشکیل جبهه‌هایی را می‌دهد، ایجاد بارشهای قابل توجه می‌باشد. علاوه بر این، سیستم یاد شده منشأ اصلی ایجاد بارندگی‌های شمال ایران نیز محسوب می‌شود.
وی اذعان داشت: با وجود قرار گرفتن کشور ایران در کمربند خشک جهانی، تغییرپذیری شدید اقلیمی، بارش تنها معادل یک سوم متوسط جهانی دارد.
بر اساس گزارش‌ها برخی سال‌ها تا حدود ۶/۲ میلیون هکتار زراعت آبی و ۴ میلیون هکتار زراعت دیم و ۱/۱ میلیون هکتار از باغات تحت تأثیر خشکسالی قرار گرفته‌اند.
معصومه نوروزی معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی چهارمحال وبختیاری در ادامه در گفتگو با خبرنگار «جهانبین نیوز»، اظهار داشت: درمورد بحران خشکسالی تاکید بر اینکه امکان تغییر انرژی سامانه‌های بارشی توسط انسان وجود ندارد و کم‌بارشی بر تمام نقاط خاورمیانه و آسیای میانه حاکم است و اخبار منتشر شده درباره عقیم‌سازی سیستم‌های بارشی و تغییر مسیر آنها به کشورهای دیگر شایعه است و از نظر هواشناسی صحت ندارد.
وی در واکنش به اخبار منتشر شده مبنی بر تغییر مسیر ابرها، «هارپ» به عنوان علل تفاوت بارش ایران و کشورهای همسایه تصریح کرد: طی روزهای گذشته اخباری منتشر شده است که در کشورهای همسایه شمال غرب ایران برف وجود دارد ولی در کوه‌های ایران برفی نیست اما نکته قابل توجه این است که کم‌بارشی و خشکسالی در تمام مناطق آسیای میانه و خاورمیانه حاکم است.
نوروزی ادامه داد: تمام کشورهای ایران، سوریه، عراق و حتی ترکیه همچنین کشورهایی که در شمال شرق ایران در منطقه آسیای مرکزی قرار دارد نیز دچار کم‌بارشی و کمبود آب شده‌اند.
وی اذعان داشت: این مسئله که برخی کشورهای اطراف ایران بارش برف بیشتری را نسبت به ایران تجربه می‌کنند کاملاً به تفاوت‌های اقلیمی کشورها مربوط است.
نوروزی با تاکید بر اینکه تغییرات اقلیمی جهانی است و تأثیرات مهمی بر گردش سامانه‌ها و الگوهای جوی گذاشته است، گفت: گرمای کم‌سابقه حاکم بر خاومیانه، شمال افریقا و شرق مدیترانه یکی از دلایل اصلی نفوذ نکردن سامانه‌های جوی به این مناطق است و عملکرد سامانه‌ها نسبت به گذشته ضعیف‌تر است.
معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی چهارمحال و بختیاری گفت: عقیم‌سازی سیستم‌های بارشی و انتقال آنها به مناطق دیگر شایعه است و این موضوعات بر اساس علم هواشناسی صحت ندارد.
نوروزی بیان داشت: سیستم‌های جوی بسیار پرانرژی هستند و قدرت بالایی دارند و بشر توانمندی تأثیرگذاری بر این سامانه‌های جوی را ندارد، درست است که انسان در محیط زیست دخالت‌های زیادی کرده و آسیب‌های بسیار زیادی به آن زده است اما در زمینه عقیم‌سازی سیستم‌های بارشی خوشبختانه توانایی ندارد و نباید به این شایعات توجه کرد.
وی اذعان داشت: خشکسالی و کمبود منابع آبی غیر از آسیب‌ها و خطراتی که برای زندگی انسان‌ها دارد و می‌تواند باعث اتفاقات ناخوشایندی مانند از بین رفتن زمین‌های کشاورزی، کمبود آب شرب، مهاجرت و … شود، ممکن است با ضعیف شدن پوشش گیاهی به تأمین زنجیره‌ی سایر جانداران و حیات وحش آسیب‌های جبران ناپذیری وارد کند.
نوروزی ادامه داد: همچنین از بین رفتن جنگل‌ها و کاهش رطوبت خاک و افزایش آفات از جمله پیامدهای خشکسالی است.
وی خاطر نشان کرد: یکی از مهمترین آسیب‌های خشکسالی، وقوع طوفان‌های گرد و خاک در زمان‌های مختلف سال است که زندگی افراد را بطور جدی تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.
نوروزی اذعان داشت: این طوفان‌های گرد و خاک باعث ابتلای شهروندان به انواع بیماری‌های تنفسی و سایر بیماری‌های جسمی و روانی می‌باشد، اما خشکسالی امسال همراه با شایعاتی در میان کاربران مجازی و مردم بوده که چرا آن‌طرف مرز ترکیه برف زمین را پوشانده و در این طرف مرز ایران خشکسالی است.
انتهای گزارش/1020ج