آشنايي با آداب و رسوم کهن مردم لردگان در ايام نوروز

اعياد در دو سطح قابل بررسي و مطالعه اند: يکي اعياد مذهبي و دوم اعياد باستاني و ملي
عيد سعيد فطر، عيد قربان، عيد غدير خم، عيد مبعث برگرفته از تعاليم اسلامي در بين مردم شهرستان جايگاه ويژه اي دارند .

خانه تکاني و تهيه سفره هفت سين

 عيــــد نوروز به عنوان يک جشن مـلي و باستاني مورد توجه مردم بوده و مي باشد. و اين آداب در مکان هاي مختلف بطور متفاوتي برگزار مي گردد . که مي توان به خانه تکاني، علفه، کاشت سبزه، چيدن سفره هفت سين،‌ عيدي گذاشتن لاي قرآن، خواندن قرآن در هنگام تحويل سال، دادن عيدي به افراد خانواده و اقوام، ديد و بازديد و ميهماني هاي فاميلي و آداب مربوط به سيزده نوروز، اشاره کرد.

با نو  شدن سال و با انگيزه دوري از ناپاکي و پليدي افراد خانواده با مشارکت به  شست و شوي لوازم منزل از جمله قالي و گردگيري خانه مي پردازند.

اکثر خانواده ها غالباً لوازم نو خريداري مي نمايند. و لباس نو نيز از جمله رسومي است که در بين مردم رايج است. در نوروز خانواده ها با چشم و همچشمي مجبور به خريد هاي غير ضروري مي گردند و بار مالي زيادي را متحمل مي گردند.

علفه يا نذري دادن

علفه يکي از آداب و رسومي است که با نــو شدن سال و به ياد گذشتــگان برگزار مي گردد . در اين رسم هر خانواده  خوراکي (معمولاً شيربرنج ) تهيه نموده و بين همسايگان تقسيم مي نمايد . اخيراً علاوه بر شير برنج ، تدارک اغذيه ديگر و خرما نيز مشاهده مي گردد.
 

خانواده ها بنا بر باورهاي باستاني خويش، چند روز قبل از فرارسيدن عيد نوروز لوازم مربوط به سفره هفت سين را تهيه مي نمايند که  از جمله مي توان به کاشت سبزه و پخت سمنو اشاره کرد. البته امروزه در مناطق شهري لوازم سفره هفت سين در بازارهاي موقتي که در مرکز شهر بوجود مي آيد ، به فروش مي رسد . اغلب مردم در شب عيد غذايي خاص تهيه مي کنند که در آن از سبزيجات بيشتر استفاده مي شود. (سبزي پلو و خوراک ماهي). افراد خانواده تلاش مي کنند که شب عيد را در منزل خويش و در کنار اعضاي خانواده باشند و در اين شب افراد خانواده استحمام نموده و خود را براي لحظه تحويل سال آماده مي نمايند.

خريد عيد از جمله رسومي جديدي است که هر سال با تنوع بيشتري در بين مردم رواج يافته و با ورود کالاهاي جديد تغيير مي نمايد. اغلب مردم چند روز قبل از نوروز در بازارهاي شهر حضور يافته و انواع  شيريني و ميوه را بسته به تمکن مالي خويش فراهم مي نمايند.

هم چنين لباس نو از جمله کالاهايي است که در سبد خريد مردم مشاهده مي شود. در خريد هاي نوروزي ، بازار و فروشندگان نقش تعيين کننده اي دارند و بازار است که سليقه مردم را جهت مي دهد . کالاهاي جديد باعث تنوع در خريد هاي نوروزي مي گردند و همين امر باعث شده است که دگرگوني در اين رسوم سريعتر اتفاق افتد.

از اقلام اساسي در سبد خريد عيد مي توان به انواع شيريني ها ( معمولاً خشک ) ، گز ، سوهان ،‌ انواع تنقلات اعم از تخمه، پسته،‌ گردو، بادام، فندق و انواع شکلات که امروزه بيشتر مورد استفاده قرار مي گيرد، اشاره کرد.

ميوه نيز از اقلامي است که همه خانواده ها در خريد عيد تهيه مي نمايند. خانواده‌ها بر اساس تمکن مالي خويش و با توجه به بازار ميوه که معمولاً در فصل زمستان وجود دارد و با محاسبه مدت تعطيلات عيد، ميوه مورد نياز خود را به صورت عمده تهيه مي‌نمايند. خانواده‌ها ترجيح مي‌دهند تمام مدت تعطيلات را در ميزان خريد خويش تأثير داده که ناچار به تکرار خريد در ايام نوروز  نشوند . خريد ميوه نيز تابع بازار است و معمولاً خانواده ها انواع ميوه ها ازجمله موز ، پرتغال، نارنگي، سيب، کيوي، خيار، و همچنين سيب زميني، پياز، گوجه، سبزيجات و... را چند روز قبل از عيد تهيه مي نمايند.


 دعاي تحويل سال نو و زيارت اهل قبور يکي ديگر  از آداب عيد نوروز

خانواده‌ها بعد از خريد نوروزي و در شب عيد معمولاً سفره‌اي در اتاق پذيرايي مي‌گسترند و انواع تنقلات و شيريني و ميوه‌اي که خريداري نمودند را با سليقه‌هاي مختلف روي آن مي‌چينند. علاوه‌بر هفت سين تنگ ماهي و قرآن و آينه در سفره گذاشته مي‌شود و در هنگام تحويل سال معمولاً اعضاي خانواده کنار سفره قرار مي گيرند و بزرگتر خانواده مشغول قرائت قــرآن مي گردد. اخيراً رسمي نسبتاً جديد در شهرستان پديد آمده به اين ترتيب که هنگام تحويل سال خانواده‌ها در گلزار شهداي شهر تجمع مي‌کنند و مراسم تحويل سال را به نحوي حزن انگيزي برگزار مي کنند. در برخي خانواده‌ها عيدي فرزندان را لاي قرآن مي‌گذارند و پس از تحويل سال به آنان مي‌دهند. در ايام عيد و هنگام ديد و بازديد نيز معمولاً به بچه‌هاي کوچک عيدي داده مي‌شود که بسته به تمکن مالي افراد و ميزان محبوبيت هديه‌گيرنده ميزان متفاوتي دارد.

ديد و بازديد در ايام نوروز از ديگر رسوم پسنديده‌اي است که در بين مردم شهرستان لردگان جايگاه خاصي دارد. مردم غالباً به صورت خانوادگي و در بعضي جاها به صورت گروهي به ديدار اقوام خود مي‌روند. بزرگان فاميل و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها و همچنين چنانچه در بين اقوام کساني در سوگ کسان خود باشند، در اولويت هستند. و براساس ضرب المثل هر ديدي، بازديدي، خانواده ها در اولين فرصت به بازديد کساني که از آنها ديدن کردند، مي روند. ديد و بازديد غالباً در طول روز انجام مي‌شود و در ديد و بازديدها از ميهمانان با شيريني و ميوه پذيرايي مي‌شود.  در برخي موارد نيز با شام يا ناهار از ميهمانان پذيرايي مي‌شود. در مدت ايام نوروز و معمولاً شبها ميهماني‌هاي مفصلي برگزار مي‌شود و خانواده‌ها در يک فضاي صميمي اوقات زيادي را با هم و در کنار هم به سر مي‌برند.