۰
plusresetminus
تاریخ انتشارشنبه ۲۶ مهر ۱۳۹۳ - ۰۹:۴۸
کد مطلب : ۱۸۳۴۷

بررسي جايگاه سنت الهي امتحان در دو حادثه قيام حسيني و انقلاب مهدوي

از جمله حوادث عبرت آموز تاريخ واقعه کربلاي امام حسين(ع) است که به عنوان يک پديده قانونمند و منطبق با قوانين و سنت هاي الهي در کوتاه‌ترين زمان رخ داد و عالي ترين صحنه هاي آزمايش الهي در دو جبهه حق و باطل همراه با عظيم‌ترين بهره‌ها تجلي يافت.
بررسي جايگاه سنت الهي امتحان در دو حادثه قيام حسيني و انقلاب مهدوي
به گزارش جهانبین‌نیوز، بررسي هاي انجام شده در مطالعات اجتماعي و فلسفه تاريخ حاکي از آن است که قوانين و سنت هاي الهي همواره بر حوادث و رخدادهاي اجتماعي، تاريخي حاکم اند و قرآن کريم نيز در آيات بسياري بر قانونمندي حوادث تاريخ تاکيد فرموده است.

واژه خاصي که براي قانونمندي جامعه و تاريخ در قرآن و ديگر متون اسلامي به کار رفته است واژه سنت است که در اصطلاح فلسفه، قانون اسباب و نظام جهان از آن ياد مي شود.

قرآن بارها انسانها را ترغيب و تشويق مي کند تا با سير و سياحت در جهان و مطالعه تاريخ و سرگذشت پيشينيان راز سعادت و پيشرفت را کشف و ساز و کار حرکت به سوي آينده را خردمندانه تنظيم نمايند و از آن ها عبرت گيرند.

از جمله حوادث عبرت آموز تاريخ واقعه کربلاي امام حسين(ع) است که به عنوان يک پديده قانونمند و منطبق با قوانين و سنت هاي الهي در کوتاهترين زمان رخ داد و عالي ترين صحنه هاي آزمايش الهي در دو جبهه حق و باطل همراه با عظيم ترين بهره ها تجلي يافت.

حادثه کوبنده و عظيم ديگري که بر اساس وعده هاي قطعي و متقن الهي در پيش است و از قوانين و سنت هاي عام الهي پيروي مي کند انقلاب عدالت گستر حضرت مهدي عليه السلام است که با پيدايش اين انقلاب سبز، عدالت رفته جهان باز خواهد گشت.

نگاهي کوتاه و مختصر پيرامون سنت هاي الهي و تعريف ويژگي ها و تبيين سنت امتحان و امداد و تطبيق آنها بر انقلاب حسيني و مهدوي نکاتي را در بر دارد.

سنت در لغت به معناي سيره، روش و قانون است و برخي سنت را به معناي دوام و عادت دانسته اند که بر طبق اين معني به کاري که يک يا دو بار انجام گيرد سنت اطلاق نمي شود بلکه بايد مستمر و مداوم باشد از اين روي به راه و روشي که دوام و استمرار داشته باشد سنت گويند و منظور از سنت الهي يعني شيوه و روش مستمر خداوند که با واژه قانون همساني و بلکه تطابق دارد.

يکي از قوانين و سنت هاي ثابت الهي که به صورت فردي و اجتماعي به صورت مستمر جريان يافته و مي يابد سنت امتحان و آزمايش الهي است و براي اجرايي کردن اين سنت الهي اسباب و شرايطي لازم است.

زمينه ها، ريشه ها و عوامل شکل گيري حادثه عاشورا بسيار است و در اين ميان دنيا طلبي به عنوان عامل اصلي حادثه عاشورا مطرح است و از ميان عوامل متعددي که در انحراف جامعه اسلامي پس از رحلت پيامبر(ص) نقش داشتند مي توان ادعا کرد دنياگرايي، مقام خواهي، رفاه طلبي و ثروت اندوزي در زمره مهمترين عوامل هستند.

از اين رو امام حسين عليه السلام در طول چند ماه رهبري نهضت کربلا، به کرات در جمع نخبگان و عموم مردم به اهداف و انگيزه هاي قيام خود پرداختند.

امام از جامعه دگرگون شده اي که دنيا طلبي، قبيله گرايي و ضد ارزش ها در آن حاکم شده و مقدسات و ارزشهاي الهي به کلي رخت بربسته و چيزي جز ته مانده اي از آنها باقي نمانده بود مي نالد و با صراحت تمام در معرفي جامعه روزگار خود مي فرمايد: مردم بندگان دنيايند و دين لقلقه زبانهايشان است تا وقتي از آن دفاع و حمايت مي کنند که از نظر زندگي و معيشت در رفاه و آسايش باشند وقتي به بيماري مبتلا شوند و مورد آزمايش قرار گيرند دينداران اندک خواهند بود.(فرهنگ سخنان امام حسين(ع) ج۱۶ ص ۲۱)

امام در اين تحليل با نگاه جامعه شناختي جامعه را به نقد مي کشد امام جامعه اي را که به ارزشها پشت کرده و دنياگرايي را به جاي دينمداري نشانده اند تحمل ناپذير مي خواند و شهادت را تنها راه خروج از اين بن بست اعلام مي کند.

حرکت جهادي امام حسين(ع) تنها در روز عاشورا نبود بلکه او از ابتداي روي کار آمدن يزيد با صراحت و قاطعيت تمام او را به ظلم، دنياطلبي، بي عدالتي و فساد متهم کرد و دستگاه حکومت را دنيا طلباني دانست که اطاعت شيطان را پذيرفته و طاعت خداوند را ترک گفته اند و فساد و بي عدالتي را ظاهر ساخته و حدود الهي را تعطيل و به اموال عمومي تجاوز کرده اند.

در هر جامعه اي عده اي به دليل جايگاه و موقعيت اجتماعي که دارند بر رفتار و ارزشهاي توده هاي مردم تاثير مي گذارند که معمولاً با نامهاي خواص، نخبگان و شخصيت ها شناخته مي شوند. گاهي نيز حرکت نابجاي چهره هاي شاخص که ناشي از دنياطلبي، ترس، ضعف و حرص براي زنده ماندن است تاريخ را در ورطه گمراهي مي غلطاند.

از جمله عواملي که در پيدايش حادثه کربلا نقش داشت حرکت هاي نا بجاي برخي خواص بودکه مايه گمراهي توده هاي مردم شد. در جوامع اسلامي به ويژه جامعه کوفه در دوران امام حسين عليه السلام بافت شديد قبيله اي و عملکرد اشراف، سران قبايل و احزاب( که جزء خواص جامعه محسوب مي شدند) نقش بسيار مهمي در جهت دهي افکار و رفتار مردم داشت.

از اين رو مي بينيم کوفيان ابتدا امام حسين عليه السلام را با فرستادن نامه هاي فراوان به کوفع دعوت کردند اما وقتي آن حضرت به سوي آنان حرکت مي کند با بي مهري و حتي دشمني آنان مواجه مي شود که اين عملکرد دو گانه و خيانت آميز کوفيان با دخالت و دسيسه هاي اشراف، سران قبايل و خواص ارتباط تنگاتنگي دارد.

از آيات و روايات اهل بيت عليهم السلام به دست مي آيد که بسياري از سنت هاي الهي هم چون سنت امتحان و آزمايش در دوران غيبت و در زمان ظهور امام زمان ارواحنا فداه نيز جريان مي يابد و بسياري از فرهيختگان، نخبگان و سران قبايل دنيا طلب و مشرف از جمع ياران و انصار حضرت فاصله گرفته و در نهايت به دشمني و مخالفت با امام خواهند پرداخت.

چنانچه پيامبر اعظم از فتنه طولاني متصل به ظهور که در آن مسلمانان با جنگ، درگيري و غلبه بر يکديگر برابر امور مادي و دنيوي و حرکت بر خلاف جهت الهي هلاک و وارد آتش جهنم مي شوند خبر داده است و در موارد متعددي به انحراف اجتماعي ميان مسلمانان و نقش خواص نخبگان و زمامداران هشدار داده اندکه وقتي جو عمومي و حاکم بر جامعه جو کفر و بي ديني است به طوري که حتي بعضي از مومنين را نيز متزلزل کرده و به کفر دعوت مي کند، جاهليتي در امت اسلام ظاهر مي شود بدتر از جاهليت صدر اسلام(معجم الاحاديث الامام مهدي ج ۱ ص ۴۳۰)

و بالاخره اوضاع اجتماعي، اقتصادي، اخلاقي و اعتقادي کاملاً دگرگون مي شود و بدعت ها جاي ارزشها را مي گيرند اما وظيفه و تکليف از مردم سلب نمي شود و همه به صورتهاي مختلف آزمايش و امتحان مي شوند. چنان که پيامبر اسلام(ص) فرمود: خوشا به حال غرباء پرسيده شد غرباء چه کساني هستند؟ فرمودند: آن هايي که وقتي مردم فاسد شدند آنها صالح مي مانند. (معجم الاحاديث الامام مهديج۱ ص۴۴۶)

آمنه احمدي- کارشناس ارشد فقه و اصول
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما

خبرهای مارا در پیام رسان های زیر دنبال کنید

تاريخ:

سه شنبه ۲۴ دی ۱۳۹۸

ساعت:

۰۷:۵۰:۲۶

14 Jan 2020