به گزارش
جهانبین نیوز به نقل از
سامان ما ، شهرستان سامان شهر شکوفه هاي بهاري در چهار محال و بختياري در انتظار مسافران نوروزي و ميزبان مسافران و گردشگران از اقصي نقاط کشور است.سامان شهر مرکزي شهرستان سامان واقع در استان چهارمحال و بختياري در ايران است.
شهر سامان در فاصله ۲۲ کيلومتري شمال شرقي شهرکرد قرار دارد. سامان به دليل قرار گرفتن در حاشيهٔ زاينده رود از زمينه مناسبي براي کشاورزي، باغداري و جذب گردشگر برخوردار است. محصولات کشاورزي شهر سامان شهرت بسياري دارند و اين شهر به علت وضعيت خاص جغرافيايي براي توليد محصولاتي همچون بادام و گردو بسيار مناسب و از قطب‌هاي مهم توليد اين محصولات است.
اين شهر زادگاه شاعران معروفي جون دهقان ساماني و عمان ساماني مي‌باشد.
شهر سامان در حاشيهٔ دامنهٔ شرقي کوه شيراز و در فاصله بسيار نزديکي از رود زاينده رود قرار دارد. سامان در فاصله ۲۲ کيلومتري شمال شرقي شهرکرد و ۸۵ کيلومتري غرب استان اصفهان و متصل به راه غربي شهرکرد به اصفهان قرار گرفته‌است. وضيعت طبيعي آن تقريباً کوهستاني و داراي تپه و ماهورهاي متعدد و سرسبز است. در طرح جامع استان چهارمحال و بختياري ۶ مسير پيشنهادي گردشگري تعريف شده‌است که مسير شماره ۲ آن از سامان مي‌گذرد.[نيازمند منبع] اين مسير عبارت است از: شهرکرد ـ چالشتر (قلعه چالشتر) ـ سامان (پل زمان خان ـ حاشيه زاينده رود) ـ هوره (پل هوره) ـ مارکده ـ درياچه سد زاينده رود ـ بن (آبگير بن) ـ امامزاده سيد محمد ـ شهرکرد.
مردم اين شهر غالباً قشقايي هستند، هم چنين مهاجرهايي از اطراف اصفهان و شهرکرد و غرب خوزستان در بين فاميل‌هاي ساکن در اين شهر به چشم مي‌خورند. اهالي شهر سامان پيرو دين اسلام (تشيع) مي‌باشند.
زبان و ادبيات
مردم شهر سامان به زبان ترکي قشقايي و فارسي صحبت مي‌کنند. زبان اصلي مردم شهر سامان و نيز روستاهاي اطرافش ترکي قشقايي و فارسي است و در محيط اداري، مدرسه و سطح شهر به زبان فارسي سخن مي‌گويند.با آن که سامان شهر کوچکي است اما زادگاه چندين شاعر بنام است. از جمله اين شاعران مي‌توان به دهقان ساماني، عمان ساماني، افلاکي ساماني، نيسان ساماني، قطره، دريا، ذره، محيط و تبيان اشاره کرد.
عمان ساماني يکي از معروف ترين شاعران ملي است و کتاب شعر بسيار معروفي به نام گنجينة الاسرار دارد که در آن وقايع عاشورا را به زبان شعر توضيح مي‌دهد. ديوان گنجينة الاسرار اين چنين آغاز ميشود:
کيست اين پنهان مرا در جان و تن کز زبان من همي گويد سخن
اين که گويد از لب من راز کيست؟ بنگريد اين صاحب آواز کيست؟
مراسم چاق چاقو
مراسم چاق چاقو يکي از مراسم‌هاي عزاداري حسيني مي‌باشد که اصالتاً مربوط به شهرستان سامان است و هم اکنون در شهرستان سامان (شهر سامان و اکثر روستاهاي زير مجموعه مثل شوراب صغير) و برخي نقاط استان چهارمحال و بختياري (مثل سورشجان) برگزار ميشود. نکته مهم مربوط به مراسم چاق چاقو اين است که برخلاف بسياري از مراسم‌هاي عاشورايي، چاق چاقو در نيمه شب (اغلب ساعت ۳ نيمه شب) و فقط يک شب (صبح عاشورا) برگزار ميشود. در اين مراسم دسته بزرگي از جمعيت با شکلي خاص، اشعاري ويژه و آهنگي مخصوص در شهر سامان به راه مي‌افتند و هرنفر دو قطعه سنگ يا چوب تخت در دست مي‌گيرد با نظمي خاص برهم مي‌کوبند.
مردم در اين شب تا زماني که هوا تاريک است بايد شهر را دور بزنند و مراسم تا اذان صبح ادامه پيدا مي‌کند و پس از اقامه نماز جماعت صبح به خانه و يا مساجد باز مي‌گردند و خود را براي عزاداري روز عاشورا آماده مي‌کنند.
يکي از نوحه‌هاي مخصوص اين مراسم (که به زبان بومي شهر سامان يعني ترکي قشقايي است):
اي خدا گين چالمَسِـن بـِگـِجَه سحر اُولمَسِن
گين چالور طوفان اولُر کرب و بلادَ قان اولُر
گين چالور طوفان اولُر اصغر بـُقاز قان اولُر
اي خدا گين چالمَسِـن شام غريبان اُولمَسِن
اي خدا گين چالمَسِـن زينب پريشان اُولمَسِن
دهقان ساماني: ميرزا ابوالفتح خان دهقان ساماني، ملقّب به «سيف الشعرا» و متخلّص به «دهقان ساماني»، از شاعران به نام ايران مي‌باشد. دهقان ساماني در اصفهان در مدرسهٔ صدر نزد آخوند ملا محمد کاشاني و شيخ حسن شيرازي تحصيل علوم ادبي و ديني کرد. از معروف‌ترين آثار دهقان، مي‌توان به ديوان اشعار او اشاره کرد که به «شکرستان» معروف است.
عمان ساماني: ميرزا نورالله عمان ساماني، ملقّب به «تاج الشعرا» و متخلّص به «عمان ساماني»، يکي از معروف ترين شاعران ملي است و کتاب شعر بسيار معروفي به نام گنجينة الاسرار دارد که در آن وقايع عاشورا را به زبان شعر توضيح مي‌دهد.
مکان‌هاي ديدني شهر سامان
پل زمان خان
پل زمان خان نفر يکي از بناهاي با ارزش و قديمي شهر سامان است که داراي دو دهانه، ۳۰ متر طول و ارتفاع ۱۲ متر است. پل زمانخان بر روي رودخانه زاينده رود بر روي سه‌پايه سنگي طبيعي بنا شده و در ۲۲ کيلومتري شمال شهرکرد قرار دارد. ديرينگي اين پل مربوط به دوره صفويان است و آخرين مرمت آن در سال ۱۳۲۱ انجام شده است.
در حال حاضر اين پل بيش تر جنبه گردشگري دارد. قرار گرفتن پل زمان خان بر روي آب‌هاي زاينده رود و وجود مناظر طبيعي چشمگير اطراف در کنار اقدامات عمراني انجام شده، اين منطقه را به يکي از قطب‌هاي گردشگري شهر سامان تبديل کرده است. اطراف پل مملو از باغ‌هاي فراوان با درختان گوناگون ميوه مي‌باشد که مناظر زيبايي را بوجود مي‌آورند. منطقه‌اي که پل زمان خان در آن قرار دارد داراي آب و هواي معتدل و بسيار پاکيزه است و در روزهاي تعطيل پذيراي سيل گردشگران مي‌باشد. بيش تر ماهيان اين رودخانه ماهي قزل آلاي وحشي (گوشت صورتي) مي‌باشد و جريان آب رودخانه بسيار تند است.
جاده آسفالته، واحدهاي اقامتي و پذيرايي (هتل گل‌هاي سامان و مجتمع توريستي) پارکينگ، سکوي نشيمن، تجهيزات براي بازي کودکان، فضاي سبزو سرويس بهداشتي و فاصله دو کيلومتري تا پمپ بنزين از امکانات و تسهيلات موجود در اين کانون گردشگري است.
پل هوره
پل هوره يکي از بناهاي تاريخي عهد صفوي در استان چهارمحال بختياري است. اين پل که در کنار روستاي هوره و بر روي رودخانه زاينده رود قرار دارد، ۲ روستاي هوره و سوادجان در شهرستان سامان را به هم متصل مي‌کند. اين پل هفت دهنه دارد و با سبک معماري سنتي و مصالح سنگ تراش و سيمان ساخته شده است. پل هوره با ۶۳ متر طول، ۸ متر ارتفاع و ۶ متر عرض به لحاظ قرار گرفتن بر روي رودخانه زاينده رود و وجود درخت‌هاي سر به فلک کشيده به يکي از جاذبه‌هاي طبيعي استان چهارمحال بختياري تبديل شده است. در مجاورت اين پل قلعه تاريخي وجود دارد که گفته ميشود در دوران صفوي براي اخذ ماليات از مسافران و کاروان‌ها استفاده مي‌شده است.
پل کاهکش
پل کاهکش يکي از پل‌هاي گردشگري واقع در روستاي کاهکش شهرستان سامان است و در ۲۵ کيلومتري مرکز استان قرار دارد. اين روستا در حاشيه رودخانه زاينده رود قرار گرفته و جمعيتي حدود هزار نفر در آن ساکن هستند. همسايگان اين روستا روستاهاي شوراب صغير، چم نار و چم خرم است که داراي باغات گسترده هلو و بادام هستند.
قنات‌هاي سامان
در استان چهار محال و بختياري ۸۴۰ رشته قنات وجود دارد و سامان بيش ترين تعداد قنات را دارد. قديمي ترين قنات استان، قنات لغدنبه سامان مي‌باشد.
از ديگر قنات‌ها و چشمه‌هاي سامان مي‌توان به قنات پِز، يالانچي، چشمه سامان، چشمه مرزعه برمه (واقع در کوه برمه) و ... اشاره کرد که از هر کدام براي آبياري مزارع سامان استفاده ميشود. وجود اين قنات‌ها يکي از علت‌هاي اصلي رونق کشاورزي و پرورش گردو و بادام در سامان مي‌باشد.
مزرعه‌هاي سامان
در شهر سامان مزارع بسياري وجود دارد که معروف ترين آن‌ها عبارت اند از: لغدم (از قنات لغدمبه براي آبياري اين مزرعه استفاده ميشود)، پز، دستيگر، يالانچي، گاوچر و مزرعه قديمي برمه (واقع در کوه برمه) مي‌باشند. در گذشته آب چشمه مزرعه برمه با لوله‌هاي گلي (تموشه) براي آشاميدن به قلعه شهر منتقل مي‌شده و هنوز هم آثاري از اين لوله‌ها بر جاي مانده است.
امروزه مردم سامان علاوه بر مزرعه‌ها در طرح‌هاي کشاورزي سامان که با لوله از رودخانه زاينده رود آب بر سر زمين‌ها مي‌آورند نيز فعاليت دارند و در طرح‌هاي کشاورزي سامان بيش تر بادام، زرد آلو و هلو کشت ميشود. لازم است ذکر شود که بيش ترين هلو استان در شهرستان سامان (و به ويژه تمامي روستاهاي زير مجموعه) کشت ميشود.
مسجد جامع سامان
مسجد سامان در محله مسجد جامع يا ميانه شهر سامان قرار دارد. اين مسجد داراي يک شبستان و دو ورودي در شمال خاوري و جنوب باختري مي‌باشد که ورودي شمال خاوري به شکل هشتي و با گنبدي عرقچين ساخته شده است. شبستان مسجد پلاني مستطيل شکل دارد و به شيوه طاق و چشمه بر روي هشت ستون سنگي مشعلي شکل استوار شده است. مسجد سامان فاقد تزيينات خاص است و رسمي بندي‌هايي که از آجر و در نماي ورودي شمال مسجد به کار رفته تنها تزيينات آن است. مصالح مورد استفاده در اين مسجد که قدمت آن به دوره قاجاريه مي‌رسد، عبارتند از: آجر، گچ و ساروج. ديرينگي اين مسجد مربوط به دروه قاجار است و در تاريخ ۲۸ شهريور ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۱۹۶۷۶ بعنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.[۲۱] متاسفانه سر در مسجد که يکي از ملاکهاي تشخيص قدمت مسجد است، هنگام مرمت مسجد بخاطر عبور سيم برق يا به هر دليلي گوشه آن آسيب ديده است.
کوه شيراز سامان
کوه شيراز يکي از کوه‌هاي سامان با ارتفاع بيش از ۳۰۰۰ متر است و شهر سامان در دامنه اين کوه واقع شده است. برخي از تاريخ نگاران بر اين باورند که محل اوليه شهر سامان در فاصله ۳ کيلومتري اين کوه ايجاد شده. چندين بار گروه‌هاي کوهنوردي به اين کوه صعود کرده‌اند. امروزه در اطراف اين کوه طرح کشاورزي عمان قرار دارد. علاوه بر اين کوه، در سامان کوه ديگري نيز وجود دارد که کوه برمه ناميده ميشود.
روستاي بدون کوچه ياسه چاي
روستاي هدف تاريخي و گردشگري ياسه چاي که در ۶۰ کيلومتري نجف آباد اصفهان و ۵۲ کيلومتري شهرکرد قرار دارد. بافت اين روستا از خشت متعلق به دوره صفويه است. ارتفاع روستاي ياسه چاه از سطح دريا يک هزار و ۹۰۹ متر است و آب و هواي آن در فصل‌هاي بهار و تابستان، ملايم و مطبوع و در زمستان‌ها، نسبتاً سرد است. رودخانه پرآب زاينده رود در شرق روستا جريان دارد.
روستاي سوادجان، روستاي با دالان‌هاي سرپوشيده
روستاي گردشگري سوادجان از سطح دريايک هزار و ۹۰۰ متر ارتفاع دارد و آب و هواي آن در بهار و تابستان مطبوع و دلپذير و در زمستان، سرد و خشک است. سوادجان از روستاهاي قديمي استان چهارمحال و بختياري است، که تاريخ شکل‌گيري آن به اوايل دوره صفوي مربوط ميشود. روستاي زيبا و دره‌اي سوادجان در حاشيه زاينده‌رود استقرار يافته و بافت مسکوني متراکمي دارد. خانه‌هاي اين روستا معمولاً ايوان دارند. حياط خانه‌هاي روستا بزرگ، با کاربري‌هاي متعدد است. مصالح استفاده شده در ساخت خانه‌ها عمدتاً چوب، سنگ و گل است. در ساخت خانه‌هاي جديد از مصالح مقاوم آهن، آجر، سيمان و گچ استفاده ميشود. جاذبه‌هاي گردشگري روستاي سوادجان که موقعيت دره‌اي و ساحلي دارد، واجد ارزش‌هاي گردشگري و تفرجگاهي بسياري است، عمده‌ترين جاذبه‌هاي طبيعي اين روستا در تنوع پوشش گياهي و حيات وحش پيرامون روستا جلوه‌گر شده است. غار آهکي و کوه محلي قيس از ديگر جاذبه‌هاي طبيعي اين روستاست. فضاي اطراف اين غار آهکي از گل‌ها و گياهان خودرو پوشيده شده است.
سامان از نظر برخي بزرگان
محمدحسن خان اعتمادالسلطنه (صنيع الدوله)، مترجم و رئيس دارالطباعه و دارالترجمة ناصرالدين شاه در کتاب مراة البلدان ناصري در مورد سامان نوشته شده‌است که:
سامان ۳۰۰ خانوار جمعيت ملکي اربابي دارد. باغات بسيار و ۱۷ مزرعه دارد که از چشمه و قنات و رودخانه آن مشروب ميشود
دهقان ساماني، از معروف ترين شاعران استان چهارمحال و بختياري در مورد زادگاهش چنين گفته‌است:
سامان که بود به زير کوه شيراز داده‌است به مرغ روح سعدي پرواز
آن مرغ شده به قالب دهقان باز گويد غزل و همي بر آرد آواز
اي دل ار مي‌طلبي مملکت جاني را رو به سامان وببين جنت روحاني را
دهي اراسته و ساخته بيني چو بهشت مستعد گشته به هر فصل و گل افشاني را
اقتصاد و صنعت گردشگري
شهر سامان به دليل قرار گرفتن در نزديکي رود زاينده رود يکي از مهم‌ترين قطب‌هاي کشاورزي، باغداري و گردشگري استان چهارمحال و بختياري و کشور ايران محسوب ميشود.
مجتمع فرهنگي تفريحي پل زمانخان و باغ‌هاي اطرافش، مجموعه کاخ پيشين فرح ديبا که اکنون به هتل تبديل شده، مجتمع ويلايي زاگرس و مناظر زيباي حاشيه زاينده رود از جمله جاذبه‌هاي گردشگري اسن شهر محسوب ميشود. آرامگاه دهقان ساماني، شاعر پرآوازه ايراني نيز در اين شهر قرار دارد،
پل «زمان خان نفر» يکي از آثار تاريخي شهر سامان است و هم اکنون بازماندگان «زمان خان نفر» به نام «طايفه زمان خان لو» از طوايف «ايل نفر» در شهر مرودشت در محله «نفرآباد» که نام رسمي آن نيز خيابان «ايل نفر» مي‌باشد، زندگي مي‌کنند. بر اساس کتاب فارسنامه ناصري «سلسله خوانين ايل نفر از طايفه زمان خان لو مي‌باشد».
اين منطقه به‌دليل وضعيت خاص جغرافيايي براي توليد محصولاتي همچون بادام و گردو بسيار مناسب است. ۱۳درصد بادام کشور در شهرستان سامان توليد ميشود.
يکي از مشکلات به وجود آمده در شهر سامان و بسياري از ديگر نقاط استان چهارمحال و بختياري، تونل‌هاي گلاب ۲ و بهشت آباد است که در صورت حفر اين تونل‌ها محيط زيست سامان و ساير نقاط استان به طور کلي به هم مي‌خورد. علاوه بر مشکلات زيست محيطي که اين دو تونل در اين استان به وجود مي‌آورد، بايد توجه داشت که شغل کشاورزي اصلي ترين شغل شهر سامان (و ديگر نقاط شهرستان سامان) مي‌باشد و حفر اين دو تونل و استفادهٔ آن‌ها از رودخانه زاينده رود آب مورد نياز کشاورزي سامان را از بين مي‌برد. در حال حاضر اين شهر از آب‌هاي زيرزميني استفاده مي‌کند اما منابع آب زيرزميني بالاخره روزي به پايان خواهند رسيد. با توجه به اين مطالب اين دو تونل خسارت‌هاي جبران ناپذيري به استان چهارمحال و بختياري مي‌رسانند به ويژه به شهرهاي سامان و فرخ شهر که در مسير اين تونل‌ها قرار دارند.
انتهاي پيام1020ج /۶۰۱س
دریافت صفحه با کد QR